کمیک بازان جوان

فیلم "بتمن" وقتی توی سال ۱۹۸۹ اکران شد، یک موفقیت بزرگ محسوب می‌شد. شاید در ایران، این فیلم چندان شناخته شده و محبوب نباشد، اما وقتی اکران شد، فروشی که کرد واقعا برای زمان خودش خوب بود و وارد لیست پروفروش ترین فیلم های آن دوره شد. مادر این مقاله، میخواهیم به نقد این فیلم بپردازیم. 

وقتی که میخوایم یک فیلم کمیک بوکی رو نقد کنیم، باید به این هم فکر کنیم که یک فیلم کمیک بوکی، چه چیز هایی برای موفقیت لازم داره؟ چه چیزی فیلم های کمیک بوکی رو شاهکار میکنه؟ البته، این عناصر با بقیه ی فیلم ها تفاوت کمی دارن. اما برای نقد یک فیلم کمیک بوکی، باید به همه چیز دقت کنیم. 

‌فیلم "بتمن" جزو اولین فیلم هایی بود که با درجه سنی PG-13 ساخته شد و همین باعث موفقیت این فیلم شد. تم دارک. برای همین میخواهمبن این فیلم را با فیلم "بتمن ۱۹۶۶" مقایسه کنیم. همونطور که همه مون میدونیم، تم داستان های بتمن توی کمیک ها دارک هست. برای همین اگه فیلمی بر اساس این شخصیت ساخته بشه، باید تم دارک در اون به کار بره تا به ذات و جوهره شخصیت وفادار باشه. اما فیلم بتمن ۱۹۶۶"؟ اصلا ذره ای از اتمسفر داستان های بتمن در کمیک ها در اون پیدا نیست. بتمن میرقصه (!) و وسط یک نبرد مهم دیوار چهارم رو میشکنه و با خواننده حرف میزنه! (شکوندن دیوار چهارم بیشتر به شخصیتی مثل ددپول میخوره نه بتمن) ولی فیلم "بتمن ۱۹۸۹" کاملا ماجراش فرق داره. خودش رو جدی میگیره، شخصیت پردازی بتمن / بروس وین رو خوب به تصویر کشیده.

حالا که بحث شخصیت پردازی شد، باید بگم شخصیت پردازی جوکر، خبیث اصلی این فیلم (که جک نیلسون نقشش رو ایفا کرده) دستخوش تغییر کرده. جوکری که ما میشناسیم، هدفش یک چیزه: "هرج و مرج" اهمیتی نمیده چت اتفاقی بیفته. اون دقیقا نقطه عکس بتمنه. بتمن برای عدالت مبارزه میکنه و جوکر برای هرج و مرج. 

‌‌اما جوکری که ما توی این فیلم میبینیم، فقط به دنبال انتقامه. انتقام از کسایی که این کار رو باهاش کردن. اما در عین حال چیز هایی که توی جوکر دنیای کمیک بود، در این جوکر هم هست: مثل دست زدن به هر کاری برای رسیدن به هدف و... و بازی زیبای جک نیلسون باعث شده ارتباط بیشتری با این خبیث بگیریم. انتقام گرفتن از کسایی که اونو تبدیل به چیزی که هست کردن. ( یه انگیزه تقریبا کلیشه ای که اینجا خیلی خوب به تصویر کشیده شده)

اما چیزی که بزرگترین ضربه رو به فیلم زده، وفادار نبودن فیلم به سرگذشت بتمن هست. در ابتدا گفتیم که وفادار بودن به دنیای کمیک بوک، میتونه یک فیلم کمیک بوکی رو یک فیلم عالی و حتی شاهکار بکنه. اما متاسفانه فیلم "بتمن ۱۹۸۹" از شاهکار شدن محرومه. در ابتدای متن گفتیم این فیلم به دنیای کمیک وفاداره، اما متاسفانه چون توی سرگذشت بتمن، تغییراتی ایجاد شده که واقعا نیازی بهش نبود. توی دنیای کمیک، قاتل خرده پایی به نام "جو چیل" پدر و مادر بروس وین نوجوان رو به قتل میرسونه. اما توی این فیلم، کسی که پدر و مادر بروس وین رو به قتل رسونده، جوکره! چون جوکر قبل از اینکه تبدیل به یه دیوونه بشه باز هم خلافکار بود. 

‌همین باعث شده دشمنی بتمن و جوکر که در ابتدای فیلم واقعا جذاب بود، به گند کشیده بشه. تیم برتون، کارگردان این فیلم، با انجام این کار فکر می‌کرد میتونست دشمنی بتمن و جوکر رو جذاب تر بکنه. برای همین خصومتشون رو شخصی کرد. چون پدر و مادر بروس وین توسط یه "دزد خرده پا" کشته شده بودن، بتمن این انگیزه رو پیدا کرد تا با جرم و جنایت مبارزه کنه. و بتمن بار ها هم گفته که تا وقتی جرم و جنایت هست، بتمن هم هست. اما اینطوری بتمن تبدیل میشه به یه ابرقهرمان تک بعدی دیگه که از نوجوانی تا حالا افتاده دنبال کسی که پدر و مادرش رو کشته

اما چیزی که باعث میشه فیلم باز هم تماشایی بشه، بازی مایکل کیتون در نقش بروس وین / بتمن ـه! این مرد در نقشش به نحو احسنت می‌درخشه. هم در نقش بتمن و هم در نقش بروس وین. کافیه به سکانسی که بروس وین میخواد هویتش رو برای ویکی ویل فاش کنه دقت کنید. بازیش فوق العادست. کاملا میتونیم با بروس وین ارتباط برقرار کنیم. شاید ظاهرش زیاد به بروس وین کمیک ها نخوره اما بازم به نظر من مایکل کیتون برای این نقش ساخته شده. 

این فیلم زیاد اکشن نداره و ته ته اکشن ها زد و خورد ـه. و همین هم خوبه. چون اکشن فیلم های بتمن باید هم اینطوری باشه. بتمن یه ابرقهرمان خیابونیه. دکتر استرنج نیست که جادو جنبل کنه! (متاسفانه جوئل شوماخر در فیلم های بعدی اکشن های لوسی را به فیلم اضافه کرد تا فیلم کودک پسندانه تر باشد) در مورد معشوقه هم، به نظرم تیم برتون انتخاب درستی نداشت. ویکی ویل، چندان در نقشش جذاب نیست و مثلا مثل مایکل کیتون ادم رو به وجد نمیاره. خوبه که تیم برتون برای فیلم بعدی کت وومن رو برای معشوقه بتمن انتخاب کرد.

جا داره در اخر به این نکته اشاره کنم که درجه سنی این فیلم باید PG-18 می‌بود! چون فیلم دارای سکانی هایی هست که واقعا برای درجه سنی بالای ۱۳ سال مناسب نیست. این مشکل بیشتر توجه والدین رو جلب کرد و برای همین به وارنر اعتراض کردن تا فیلم هایی کودک پسندانه تر بسازه! و برای همین فیلم های افتضاح "بتمن برای همیشه" و "بتمن و رابین" متولد شدن. 

فیلم با اینکه مشکلاتی ریز و درشت داره اما باز هم ارزش دیدن داره و پیشنهاد میشه طرفدار های دو آتیشه بتمن ببینن.

نویسنده: comic fan 

نظرتون چیه؟ حتما نظرتون رو در مورد فیلم یا نقد کامنت کنید.